Tôi mồ côi từ nhỏ, lớn lên trong vòng tay yêu thương của chú Ba – người đàn ông khắc khổ, lầm lì nhưng luôn dành cho tôi những điều tốt đẹp nhất. Chú không giàu, chỉ là một thợ sửa xe đạp ở góc chợ quê, ngày ngày còng lưng đạp xe hàng chục cây số để kiếm tiền nuôi tôi ăn học. Chú chẳng bao giờ kể về quá khứ của mình, chỉ bảo: “Mày là máu mủ của chú, chăm chỉ học hành là được.” Tôi khắc ghi lời chú, cố gắng học thật giỏi, và sau bao năm, tôi tốt nghiệp đại học, có việc làm tốt ở thành phố lớn.
Năm ấy, tôi 27 tuổi, tích góp được một khoản tiền kha khá. Tôi muốn làm điều gì đó để báo đáp chú Ba, người đã hy sinh cả đời cho tôi. Tôi nhớ những ngày chú đạp xe dưới mưa, bàn tay thô ráp dán băng keo vào chỗ vá lốp, ánh mắt mệt mỏi nhưng vẫn cười khi thấy tôi cầm tờ giấy khen. Tôi quyết định mua tặng chú một chiếc ô tô – không quá đắt, nhưng đủ để chú không còn phải đạp xe vất vả nữa. Một chiếc xe màu xanh, màu chú thích, tôi chọn kỹ càng và lái về quê trong niềm hân hoan.
Ngày tôi về, cả làng xôn xao. Chiếc xe bóng loáng đậu trước sân nhà chú Ba, hàng xóm kéo đến xem, xuýt xoa khen ngợi. Tôi đứng đó, tự hào, chờ chú bước ra để thấy nụ cười của chú. Nhưng khi chú nhìn thấy chiếc xe, khuôn mặt chú tối sầm lại. Chú không nói gì, chỉ quay vào nhà, để lại tôi ngơ ngác giữa những lời chúc tụng của hàng xóm.
Tối hôm đó, tôi gõ cửa phòng chú, tay cầm chai rượu quê mà chú thích. “Chú, cháu muốn báo hiếu chú. Chiếc xe đó… cháu mua cho chú, để chú đỡ cực.” Chú ngồi trên ghế mây cũ kỹ, ánh mắt lạnh lùng nhìn tôi. Rồi chú quát, giọng run lên: “Mày bất hiếu! Tao nuôi mày bao năm, mày nghĩ tao cần thứ này à? Cút khỏi nhà tao!”
Tôi sững sờ, tim như thắt lại. Chưa bao giờ chú nặng lời với tôi như vậy. Tôi cố giải thích, nhưng chú chỉ lắc đầu, đuổi tôi ra khỏi nhà. Đêm đó, tôi ngồi ngoài sân, nhìn chiếc xe lấp lánh dưới ánh trăng, lòng nặng trĩu. Tại sao chú lại giận? Tôi đã làm gì sai?
Sáng hôm sau, tôi quyết định không bỏ cuộc. Tôi tìm đến bác Hai, người bạn thân nhất của chú, để hỏi rõ. Bác Hai nhìn tôi, thở dài, rồi kể một câu chuyện mà tôi chưa từng nghe.
Hóa ra, chú Ba từng có một người con trai, anh ấy lớn hơn tôi vài tuổi. Hồi đó, chú làm nghề sửa xe máy, kiếm được kha khá, đủ để mua một chiếc xe hơi cũ – niềm tự hào của chú. Nhưng một ngày, con trai chú, trong lúc lái xe đi chơi cùng bạn, đã gây tai nạn. Chiếc xe lật nhào, cướp đi mạng sống của cậu ấy. Chú Ba suy sụp, bán hết tài sản, bỏ nghề sửa xe máy, chuyển sang sửa xe đạp, và thề sẽ không bao giờ chạm vào ô tô nữa. Cái chết của con trai là vết thương không bao giờ lành trong lòng chú. Khi tôi mang chiếc xe về, chú không thấy món quà, mà chỉ thấy ký ức đau thương ùa về.
Tôi bàng hoàng, nước mắt rơi. Hóa ra, món quà tôi nghĩ là cách báo hiếu lại vô tình chạm vào nỗi đau sâu kín nhất của chú. Tôi trở về, quỳ trước chú, xin lỗi. “Cháu không biết… Cháu chỉ muốn chú đỡ khổ.” Chú nhìn tôi, đôi mắt đỏ hoe, rồi kéo tôi vào lòng. “Tao không cần xe, chỉ cần mày sống tốt, đừng để tao mất thêm đứa con nào nữa.”
Từ đó, tôi bán chiếc xe, dùng tiền đó xây một thư viện nhỏ ở làng, đặt tên là “Thư viện Ba”. Chú không nói gì, nhưng tôi thấy chú hay ra đó, ngồi đọc sách, nụ cười hiền hậu trở lại. Tôi hiểu, tình yêu không cần những món quà đắt tiền, mà là sự thấu hiểu và sẻ chia.
